Delli madhor - Vetitë dhe përdorimet

Arbëria 

Ky material është shkëputur nga Libri ''Bimët Mjekësore dhe Shëndeti''.

Nuk mund të kopjohet pa Autorizimin e stafit tonë!

Të gjitha të drejtat i takojnë firmës Arbëria ®

Plantago major : Delli madhor.

Familja: Plantaginaceae.

Bima e Dellit Madhor është gjithnjë e gjelbërt, shumëvjeçare, me gjethe vezake (5-35 cm. x 4-12 cm.), me bishta të gjatë, me deje që  mbeten të varur po të këputësh gjethen. Ngjyra e tyre është jeshile intensive. Lulet në kallinj deri 30-35 cm. e më shumë, që nganjëherë dalin edhe mbi gjethet. E gjithë bima arrin lartësi deri në 60 cm. 

Lulëzon në qershor – shtator. Tek ne rritet shumë edhe Plantago lancelota L., (Delli heshtor), bimë që është gjithashtu gjithnjë e gjelbërt, shumëvjeçare, me gjethe të gjata si heshta, me 3-7 deje. 

Pjesë të përdorshme: Gjethet dhe farat.

Gjethet mblidhen nga qershori deri në gusht dhe thahen menjëherë në hije. Ruhen larg dritës e larg lagështirës. Farat mblidhen duke këputur e duke shirë kallinjtë e pjekur, nga gushti deri  në shtator. Farat ruhen në enë të errta qelqi, të mbyllura hermetikisht.

Përmban: Mucilagje, vtamina C dhe K, tanine, silic, substanca të hidhura, flavonoide, akubinë (heterozid), invertinë dhe emulsinë (enzima). ilësitë kryesore vepruese: mucilagjinoze, ekspektorante, depurative,  adstringjente, diuretike, antiinfiamatore, sedative, etj.

Qëllimi i përdorimit:

- kundër kolitit kronik; - kundër gastritit akut; - kundër enteritit; - kundër majasëllit (pakëson dhimbjen dhe rrjedhjen e gjakut);

- kundër diaresë; - kundër shqetësimeve në fyt; - kundër infiamacioneve në mukozat e gojës; - për pastrimin e gjakut nga toksinat që shkaktojnë hepatitet, infeksionet e rrugëve urinare  dhe sëmundjet kronike të lëkurës, si ekzemë, etj.; - në mjekësinë popullore kineze, Delli Madhor konsiderohet si kurues i besueshëm i impotencës.

Përdorim i jashtëm:

- ka të dhëna se është përdorur me sukses kundër kafshimit të gjarprinjve helmues, në formë llapaje të ftohtë të gjetheve të freskëta, të vendosura në vendin e kafshimit; - gjethja e shtypur, vendosur në lëkurë, heq dhimbjen nga kafshimi i insekteve;

- mjekon infeksionet e lëkurës; - mjekon plagosjet; - mjekon djegiet, në mënyrë të mrekullueshme.

Mënyra e përdorimit:

- Në formë infuzi: marrim 5 gr. (1 lugë kafeje) gjethe të thara, i hedhim në 150 ml. (1 filxhan çaji) me ujë pa klor, të valuar. Enën e mbulojmë me kapak dhe e lëmë në qetësi 25-30 minuta, pastaj e kullojmë, e ëmbëlsojmë me mjalt ose me sheqer dhe e pimë për problemet e renditura më lart. Marrim 3 filxhanë të tillë në 24 orë.

- Në formë tinkture: Marrim 120 gr. gjethe të njoma, ose 60 gr. gjethe të thata, gjithmonë të copëtuara mirë, dhe, i përziejmë me 0.5 litra vodkë, raki ose alkool 40% në volum. E hedhim përzjerjen në një shishe qelqi të errët, të cilën e mbyllim hermetikisht dhe e vendosim  në një vend të sigurt. E tundim mirë dy-tre herë në ditë dhe pas 10-12 ditësh e kullojmë. Lëngun e fituar e ruajmë në shishe qelqi të errrët, në vend të freskët, të mbyllur hermetikisht. Pimë 15-30 pika njëherësh, përzier me gjysmë filxhan kafeje ujë, tre herë në ditë.

Farat e dellit përdoren për të njëjtat qëllime si gjethet.

Për përdorim të jashtëm, është më mirë që bima të përpunohet e freskët. Gjethet e njoma e të shplara mirë shtypen me kujdes, bëhen llapá dhe vendosen në vendin që duhet mjekuar, dy herë në 24 orë.

Informacion më të zgjeruar gjeni në librin ''Bimët Mjekësore dhe Shëndeti''.

Këtë libër mund ta blini në dyqanin Bimë Mjekësore, vetëm 30 metra mbi pazarin e Ri (pak hapa larg qendrës Stefan). 

Orari: 12:00 - 19:00.

Ju mirëpresim!